Klizne Aluminijumske žalutine

Alumil M23000 - Aluminijum drvo stolarija

ClimaGuard Solar - Niskoemisiono staklo visokih performansi

ClimaGuard Solar izo staklo ili niskoemisiono skako ga najčešće nazivamo je staklo proizvodjača Guardian  jednog od najvećih svetskih proizvođača flot stakla i proizvoda od stakla a SunGuard  je njihov brend je posvećen visoko-performantnom staklu sa solarnom kontrolom za arhitektonske projekte.

 ClimaGuard Solar je ravno staklo s prozirnim i izrazito tankim premazom na površini. Zahvaljujući tome osigurava visoko propuštanje svjetlosti (66%), odličnu toplotnu izolaciju (k=1,1) i zaštitu od sunčeve energije (propušta samo 42% sunčeve energije).Nizak prenos toplote prouzrokuje nisku temperaturu unutar stakla, što naročito osigurava veću udobnost u prostoriji. Štaviše, omogućava nevjerovatnu uštedu prilikom korišćenja klima uređaja.U   vrućim letnjim danima površina рrozora je izložena sunčevoj energiji  sa  više od 400 W/m². Tradicionalno izolaciono staklo  propušta  oko 80% te enercjije u prostoriju, što je često neizdrživo. ClimaGuard*  Solar staklo znatno smanjuje prenos sunčeve toplote jer  propušta samo  42% celokupne sunčeve energije. Nizak prenos toplote  prouzrokuje nisku  temperaturu unutar stakla, što naročito osigurava  veću udobnost u  prostoriji. Štaviše, omogućava neverovatnu uštedu  prilikom korišćenja  klima uređa

ClimaGuard Solar je proizvedeno koristeći ekskluzivnu tehniku mekog premaza (suprotno od standardne tehnike čvrstog premaza) nazvanog "sputter coating" (Magnetron Sputter Vacuum Deposition - MSVD). Nanosi se u više slojeva na molekularnom nivou. Ovaj proces obezbeđuje najveći nivo performanse i skoro nevidljivi premaz.

 Ugradnja izo-stakla s LOW-E umesto običnog izo-stakla predstavlja trošak koji se vraća za manje od 1 godine kroz uštedu energije zagrevanja
 
 Kombinovano sa argon punjenjem, SunGuard Climaguard Solar obezbeđuje performanse koje su među najvišim performansama koje se nalaze na nisko-emisionom duplom staklu. Selektivnim filterisanjem talasnih dužina, čuva toplotu unutra u zimskom periodu a spolja u letnjem periodu.
 
Optička prozirnost proizvoda ClimaGuard solar  može se porediti sa nepremazanim staklima i obezbjeđuje optimalnu količinu dnevnog svjetla. Neutralne propuštene i reflektovane boje i visok indeks reprodukcije boja obezbjeđuju prozirnost koja doprinosi maksimalnoj udobnosti stanovanja.

Toplotni mostovi

Toplotni most ( nazivaju ga još i hladan most ili termički most ) je termin koji se koristi u građevini. To su neke ograničene površine na građevnom elementu gde je povećan prolaz toplote. Javljaju se na spoljnem omotaču  zgrade, i to iz dva razloga: greškama  prilikom projektovanja i greškama u izvođenju. Poznavajući ta dva uzroka gubitka toplote, relativno se jednostavno može pristupiti rešavanju problema – najbolje prevencijom.

Naime, toplota  struji iz područja visoke temperature u područja niske temperature. U useljenoj kući to se događa iznutra prema spolja kroz građevinske dielove.Toplotni mostovi nastaju svuda gde su dielovi na fasadama nedovoljno ili potpuno neizolovani , što po  pravilu rezultira kondenzovanje vodene pare na unutrašnjim površinama. Uz kvalitetnu toplotnu  izolaciju spoljnog dela  zgrade, izbegavanje jakih toplotnih  mostova preduslov  je energetski efikasne gradnje. 

Zavisno o uzroku povišene toplotne propustljivosti, razlikujemo dvie vrste toplotnih  mostova: geometrijski i konstruktivni toplotni  mostovi. Geometrijski toplotni mostovi su na primer uglovi zgrade, spoj zida na strehu, čeoni prepust i sleme. Što je oštriji ugao  na spoju između dva elementa, možemo reći da je veći toplotni most.Konstrukciski toplotni mostovi su puno ozbiljniji i nastaju tamo gde je prekinut toplotni  omotač zgrade. 

Posledica toplotnih mostova je veća potrošnja energije za grejanje i povećano opterećenje okoline. Čak i sa higijenskog stanovišta , toplotni mostovi mogu biti štetni po zdravlje ljudi. Naime, na površine koje su se ovlažile  usled kondenzacije vodene pare, lepi se prašina, i stvaraju se idealni uslovi za razvoj buđi i i gljivica. Posebno je velika opasnost u prostorijama sa višom relativnom vlagom, kao što su to kupatila i kuhinje. 

Kako bi se izbegli toplotni mostovi, potrebno je obratiti pažnju na nekoliko bitnih detalja već prilikom projektovanja. Na primer, ugradnji prozora, izradii balkona i nadstrešnica, rasveti i izoliciji  instalacija. O ispravnoj toplotnoj izolaciji poda na tlu ili poda iznad otvorenog ili negrejnog  prostora, o izolaciji krova ili plafona  prema negrejanom tavanu i sl.

Tamo gde se izolacija prekida postaje kritično. Svaki prekid izolacionog sloja predstavlja toplotni most koji pogoršava energetski bilans i dovodi do oštećenja.

Toplotni mostovi koji se često javljaju unutar građevinskog elementa (krovne grede, poprečne letve, sidra i dr.) moraju se uzeti u obzir kod izolacionog koeficijenta (U) određenog građevinskog elementa. Te konstrukcije nazivamo nehomogenim građevinskim elementima. Oni osim povećanih toplotnih gubitaka mogu dovesti i do građevinskih šteta. Doduše, nehomogenost u zidu iza celovite izolacije (npr. s gornje strane plafonske ploče) može se zanemariti ako je izolacija odgovarajuće dimenzionisana.

Uf, Ug, Uw - Koeficijenti toplotne provodljivosti stolarije

Šta je Uf?

Koeficijent toplotne provodljivosti za okvir (profil) prozora obeležava sa Uf. Što je ovaj koeficijent niži to je toplotna izolacija okvira veća, a time i koeficijent toplotne provodljivosti celokupnog prozora bolji.

Šta je Uw?

U građevinarstvu se koriste i drugi toplotni koeficijenti koji jasno govore o kom stepenu toplotne izolacije je reč. Jedan od tih koeficijenata je i Uw – koeficijent toplotne provodljivosti stolarije. Na vrednost koeficijenta provođenja toplote stolarije utiču ne samo vrste stakla nego i sami profili. Uw = (Ag x Ug) + (Af x Uf) + (lg x Ug) (W/m2K) Ag + Af Uw – Koeficijent toplotne provodljivosti prozora/vrata Ug – Koeficijent toplotne provodljivosti stakla Uf – Koeficijent toplotne provodljivosti okvira (profila) Ug – Koeficijent korekcije za grejne mostove između okvira i stakla lg – Ukupna dužina okvira (profila) Ag –Površina staklena Af – Površina okvira (profila) Uw – Izračunava se po gore postavljenoj formuli Ug – Vrednost se dobija od proizvođača stakla Uf – Vrednost se dobija od proizvođača okvira (profila)

Toplotna izolacija izolacionog stakla ili bilo koje druge pregrade definiše se koeficijentom prolaza toplote U(k) (W/m2K)

pri čemu je:
R = otpor prolazu toplote kroz termoizolaciono staklo sa jednim međuprostorom
αs = koeficijent prolaza toplote sa vazduha na staklo spolja (23 W/m2K prema EN 673)
αu = koeficijent prolaza toplote sa stakla na vazduh unutra (8 W/m2K prema EN 673)
d = debljina stakla u m
λst = koeficijent toplotne provodljivosti stakla (0,8 W/m4)
av = koeficijent prolaza toplote kroz vazdušni međuprostor (za međuprostor od 16mm ispunjen vazduhom koji ima koeficijent provodljivosti λv = 0,026 W/mk iznosi av = 6,3 W/m2K

Što je U(k) koeficijent prolaza toplote manji, to je bolja toplotna izolacija pregrade odnosno stakla. Prolaz toplote kod običnih i termoizolacionih stakala predstavljen je u šemi br. 1.

 
Komentar gornje šeme svodi se na dva osnovna zaključka:

1 – temperatura površine stakla prema unutrašnjosti rasta u smislu korišćenja izolacionog stakla sa jednim a još više sa dva međuprostora, mogućnost pojave
kondenzacije se u tom smislu smanjuje.

2 – razlika temperature površine stakla, sobne temperature smanjuje se primenom izolacionih stakala, pa je i veća mogućnost korišćenja radnog prostora u neposrednoj bizini prozora, jer ne dolazi do neprijatnog strujanja vazduha u smislu hladno – toplo.

Prolaz toplote kroz termoizolaciono staklo defi nisan je sa ovim osnovnim činocima:

prelaz toplote sa vazduha na staklo i sa stakla na vazduh (αs, αu)
provođenje toplote kroz oba stakla (λst)
provođenje, konvekcija i zračenje kroz vazdušni međuprostor (av).
Dok su prva dva činioca potpuno defi nisana već navedenim vrednostima, treći činilac obuhvata prelaz toplote kroz međuprostor termoizolacionog stakla

provođenjem kroz delimično nepokretne slojeve vazduha, naročito kada je debljina međuprostora mala (do 6 mm)
konvekcijom naročito kada se debljina međuprostora povećava preko 10 mm i zračenjem kojim putem se prenosi najveći deo toplote

Analizom ovih činilaca postaje jasno da se povećanjem međuprostora preko 15 mm (vidi dijagram) zbog pojave konvekcije, gubi uticaj slabe provodljivosti vazduha koja je karakterisična za slojeve vazduha debljine do 6 mm. Iz tog razloga neekonomično je proizvoditi termoizolaciona stakla sa međuprostorom većim od 15 mm.

ANALITIČKI NAČIN IZRAČUNAVANJA KOEFICIJENTA PROLAZA TOPLOTE U(K)

Izračunajmo koeficijent prolaza toplote U(k) za termoizolaciono staklo 4+16+4 punjeno suvim vazduhom.

Eksperimentalni rezultati U(k) dobijeni merenjem pokazuju vrednost 2,7 odnosno 2,8 W/m2K. Za orijentacione proračune ovakav način je veoma prihvatljiv.

Ubacivanjem smeše specijalnih gasova (Ar, SF6) u međuprostor, mogu se dobiti termoizolaciona stakla sa 10 – 15 % nižim vrednostima U(k) – koeficijenta prolaza toplote. Ovi gasovi imaju koeficijent toplotne provodljivosti niži nego vazduh (λAr = 0,0180 W/mK, λSF6 = 0,013 W/mK, λv = 0,026 W/mK). Treba naglasiti da zbog zaštite životne sredine EU ne predlaže korišćenje gasa SF6 (koji je izuzetno dobar za povećanje zvučne izolacione moći).

Uobičajeno je da se za proračune uzimaju sledeće vrednosti U(k) – koeficijenta prolaza toplote za različite vrste prozora, a u svemu prema važećem JUS U.J5. 600. Ovaj standard je posledica težnji da se odrede minimalni tehnički uslovi koje treba zadovoljiti pri projektovanju i građenju zgrada, a u skladu sa povećanim zahtevima za uštedu energije u sve prisutnijoj energetskoj krizi.

Prozori i vrata moraju imati koeficijent prolaza toplote U(k) (samo za transmisijske gubitke) manje od vrednosti datih u tabeli 3. Prozorima se smatraju i fi ksne zastakljene površine. S tim vrednostima koeficijenta U(k) smeju se ugrađivati prozori samo onda kad ukupna ostakljena površina ne prelazi 1/7 površine prostorije. Prozori većih dimenzija smeju se ugrađivati uz uslov da prosečna vrednost koeficijenta U(k) predmetnog zida s prozorom ne bude veća od prosečne vrednosti koeficijenta U(k) izračunate za ukupnu ostakljenu površinu prozora od 1/7 površine prostorije sa utvrđenim vrednostima koeficijenta U(k) iz tabele 1 i 3.

Mada nije sasvim jasno iz standarda, koju najveću dozvoljenu vrednost U(k) prolaza toplote zastakljenih fasadnih otvora treba usvojiti, moguće je uzeti najveću vrednost U(k) iz grupe 3 tabele 3 U(k) = 3,8 W/m2K. Naravno, imajući u vidu uštedu energije i kasnije niže troškove grejanja u eksploataciji zgrade, projektantima ostaje mogućnost primene bilo kojeg prozora sa nižom vrednošću U(k) iz tabele 3 pomenutog JUS-a.

Iz napomene uz tabelu 3, JUS U.J5. 600 vidimo da se učešće prozorskog okvira kreće od 15 % – 25 % u jednom prozoru. Jasno je da i izbor prozorskog okvira utiče na bolje, odnosno niže vrednosti U(k). U tom smislu preporučljivi su prozorski ramovi od drveta, plastike ili toplotno izolovanih Al-profila (grupe 1 i 2) tabele 3. Treba naglasiti da su se propisi u EU u zadnjih dvadeset godina pooštravali posebno u smislu smanjenja koeficijenta prolaza toplote U(k). U EU se može proizvoditi prozor sa koeficijentom prolaza toplote U(k) ≤ 1,4 W/m2K. U nekim zemljama EU (Slovenija, Nemačka, Švedska) uslovi su rigorozniji i taj koeficijent mora biti
U(k) ≤ 1,2 W/m2K.

Analizom naše regulative i regulative EU može se lako konstatovati da se na našoj regulativi veoma malo radi iako se zna da se ogromna energija čak i 50 % troši za zagrevanje stanova i pripremu sanitarne vode.

Tabela broj 3, JUS U.J5. 600

Red. broj	OSTAKLJENJE	Koeficijent prolaza toplote U(k) u W/m2K
		Materijal okvira – grupe
		1	2	3
		(npr. drvo, PVC ili kombinovano) λ < 0,3 W/mK	(npr. toplotno izolovani aluminijumski i čelični profili 0,35 < λ < 1,2 W/mK	(npr. aluminijum, čelik i beton λ > 1,2 W/mK
1.	Jednostruki sa dvostrukim izolirajućim staklom (6 mm međuslojnog vazduha)	3,3	3,5	3,8
2.	Jednostruki sa dvostrukim izolirajućim staklom (12 mm međuslojnog vazduha)	3,0	3,3	3,5
3.	Jednostruki sa trostrukim izolirajućim staklom (12 x 12 mm međuslojnog vazduha)	1,9	2,1	2,3
4.	Jednostruki sa spojenim krilima (krilo na krilo)	2,8	3,0	3,3
5.	Jednosruko sa spojenim krilima (sa dva izolirajuća stakla)	2,0	2,6	2,8
6.	Jednostruki sa spojenim krilima (sa dva izolirajuća stakla)	1,7	2,0	2,3
7	Dvostruki sa razmaknutim krilima	2,6	-	-
Napomena: Vrednosti U(k) vrede za prozore površine < 5.0 m2 sa učešćem okvira < 25% ≥ 5.0 m2 sa učešćem okvira < 15%, i za vrata površine - 2,0 m2 sa učešćem okvira < 25%

PRORAČUN O UŠTEDAMA NA GREJANJU

Osnovna relacija proračuna koliko ćemo litara ulja za loženje uštedeti godišnje po 1m2 prozora koristeći razne vrste stakla i prozora glasi:



gde je:
k1 = koeficijent prolaza toplote prozora iz tabele 3 (3,0 W/m2K), sa izolacionim staklom (4 + 12 + 4)mm.
k2 = koeficijent prolaza toplote, zahtevi u Nemačkoj, 1,2 W/m2K, sa izolacionim staklom 4 + 15 + 4 Low–E punjeno argonom.
F = površina prolaza (1m2 prozora)
G = stepen temperature pomnožen sa danima grejanja koji se predviđaju za to podneblje (Δt = 15,3 ºC je razlika prosečne temperature u prostoriji 20 ºC i
prosečne spoljašnje temperature 4,7 ºC, prostorija se greje 180 dana godišnje koliko iznosi broj dana grejanja u Beogradu).
D = faktor preračunavanja lož ulja l/kg (1,19)
H = kalorična vrednost u Wh/kg (11832 Wh/kg)
η = stepen korisnog dejstva uređaja za grejanje (0,75)



Za jednu zgradu koja ima 500 m2 prozora godišnja ušteda iznosi 500 • 15,95 = 7 975 lit lož ulja god Pri ugradnji izolacionog stakla preko 1000 mm nadmorske visine, kao i transporta stakla preko te visine, moraju se ugraditi ventili za izjednačenje pritiska u izolacionom staklu. Na tim nadmorskim visinama dolazi do stvaranja nadpritiska u međuprostoru izolacionog stakla zbog smanjenog atmosferskog pritiska.

Posebna uputstva

Izolaciona stakla se ne smeju naknadno rezati, bušiti ili na drugi način menjati oblik pa zatim ugrađivati
Konstrukcija rama mora biti podešena težini izolacionog stakla
Ukoliko se izolaciono staklo ostavlja u blizini peći ili grejnog tela, mora se obezbediti minimalno rastojanje od 30 cm
Pritisak vazduha u međuprostoru izolacionog stakla određen je nadmorskom visinom, vremenskim prilikama i temperaturom vazduha.
Iz tog razloga moguće su manje deformacije stakla u konkavne ili konveksne površine stakla, već prema trenutnim klimatskim uslovima i to u slučaju besprekorne aptivenosti ivične veze. Ova optička iskrivljenja ne mogu biti predmet reklamacije, jer nije smanjena osnovna funkcija izolacionog stakla termoizolacije.

Punjenje međuprostora gasom

Ubacivanjem teških gasova (SF6, Ar) u izolaciono staklo postiže se smanjenje zvučnog pritiska u međuprostoru, jer su talasi savijanja stakla, koje je izloženo zvuku, kraći od onih koji se javljaju u gasu koji se nalazi u međuprostoru izolacionog stakla umesto vazduha. Pri ovome ne treba zaboraviti činjenicu da je prednost teških gasova nesumnjiva izolacija. U EU se radi poboljšanja termičkih karakteristika izolacionih stakala koristi kripton. Iz ekoloških razloga gas SF6 se zabranjuje.

Ugradnja – zastakljivanje

Sva navedena rešenja, međutim, isključivo su zavisna od načina ugradnje, odnosno ostvarivanja što boljeg zaptivanja između stakla i rama. Postojanje i najmanjeg otvora, sitne pukotine, dovodi do stvaranja “zvučnog mosta” koji omogućuje da zvuk neželjeno procuri u prostoriju koju mi želimo zvučno da zaštitimo i izolujemo. Jedan prozor sa nominalnih 35 dB zvučne zaštite pokazaće pri merenju na licu mesta, 20 – 25 dB ukoliko zaptivanje nije dobro izvedeno.

Konstrukcija prozorskog rama od drveta, plastike ili aluminijuma, zatim roletne, izvođenje veze između građevinskog otvora i prozorskog okvira, primena trajno-elastičnih zaptivnih masa, od bitnog su uticaja na ukupnu vrednost zvučne izolacije prozora. Za ostvarenje optimalnog i ekonomičnog rešenja preporučljiva je saradnja projektanata, investitora i proizvođača stakla, i to još u fazi projektovanja.

IZOLACIONO STAKLO I SUNČEVO ZRAČENJE

Zbog relativno visoke U(k), vrednosti prozor se smatra kao “slaba tačka” jedne građevine što se tiče tehnike zaštite toplote. Staklo koje se nalazi u prozoru je jedini poznati providni građevinski materijal koji se može koristiti. Spektar sunčevog zračenja koje dolazi na zemlju sastoji se od:

ultraljubičastog područja talasne dužine do 400 nm
vidljivog područja talasne dužine od 400 nm do 760 nm
infracrvenog područja (područje toplotnog zračenja) talasne dužine od 760 do 3000 nm
Staklo skoro potpuno zadržava ultraljubičaste zrake, vidljive propušta (90 – 93 % jednostruko staklo, 80 – 83 % izolaciono staklo), a takođe i infracrvene ili toplotne zrake (80 – 90 %).


Dve tačke gledišta uglavnom služe kao osnova prilikom razmatranja i donošenja ocene o energetskom značaju prozora: prvo gubitak toplote transmisijom zimi, a drugo ulaženje sunčevih zrakova, koji kod velikih staklenih površina leti mogu da dovedu do preterano visokih temperatura vazduha u prostorijama što zahteva efi kasne mere za zaštitu od sunca.

Toplota koja se dobija zračenjem kroz jedan prozor je mnogo veća nego toplota koja se dobija kroz netransparentan spoljašnji zid ili tavanicu. Zbog toga je neophodno potrebno i pravilno da se prilikom donošenja ocene o prozoru što se tiče toplotne tehnike tj. potrošnje toplote, obavezno uzme u obzir i koje on ima osobine i pogodnosti u vezi sa zračenjem.

lp + qu = g
l – zraci koji upadaju na staklo
lr – zraci koji se reflektuju
lp – zraci koji su prošli staklo
la – zraci koju su apsorbovani
qu, qs – odpuštanje toplote od strane unutrašnjeg i spoljašnjeg stakla zbog apsorbovane toplote koja potiče od zračenja
SF = g – stepen propuštanja celokupne energije

Ukoliko uzmemo propuštanje zrakova, refl eksiju i apsorpciju u odnosu na zrake koji udaraju u staklo, onda dobijamo odnos čiji je zbir

ir + ip + ia = 1 (1)

Gubitak toplote Q jedne prostorije kada je u pitanju prozor sa izolacionim staklom, dobija se kada uzmemo u obzir sunčevo zračenje iz jednačine:

q = U(k) • (tu – ts) – gJ (2)

J – intenzitet zračenja W/m2

tu, ts i temperatura vazduha u prostoriji, odnosno spoljnjeg vazduha, ºC.

Ukoliko nema sunčevog zračenja – znači kada je J = 0 – ova jednačina prelazi u poznatu jednačinu za izračunavanje potrebne toplote.

q = U(k) • (tu – ts) (3)

Znači gubitak u toploti transmisijom kod prozora zbog temperaturne razlike između vazduha u prostoriji i spoljašnjeg vazduha smanjuje se kada postoji sunčevo zračenje, odnosno umesto gubitka toplote imamo dobitak, zavisno od stepena prolaza celokupne energije kroz staklo, od sunčevog zračenja i od temperaturnih odnosa (vazduh u prostoriji i spoljašnji vazduh). Iz jednačine (2) može da se izračuna, pri kojem intenzitetu sunčevog zračenja može da se kompenzuje gubitak toplote zbog transmisije dobitkom toplote, koja je uslovljena zračenjem.

Ovaj intenzitet sunčevog zračenja naziva se „graničnom vrednošću“ Jg.

Jg= U8k)/g (tu-ts) (4)

Kod intenziteta zračenja koja su veća od ove granične vrednosti postiže se dobitak u toploti zahvaljujući prozoru. U tom slučaju prozor deluje kao sunčev kolektor. Iz jednačine (4) se jasno vidi, da je granična vrednost utoliko manja ukoliko je manji odnos U(k)/g. Prema tome, dobro je da U(k) vrednost bude mala, a g–vrednost velika, ukoliko želimo da nam prozor bude sunčev kolektor.

Radi zaštite od sunčevog zračenja u prvom redu od toplotnih zrakova, koje je automatski propraćeno i većom ili manjom redukcijom svetlosti, koriste se termoapsorbujuća i termorefl ektujuća stakla koja se skoro po pravilu ugrađuju u izolaciona stakla.  
 . 

Koeficijent prolaza toplote U(k) za prozore i balkonska vrata u zavisnosti od ostakljenja i materijala okvira (transmisijski gubici) JUS U.J5. 600 (1987 god.)
Ostakljenje	Koeficijent prolaza toplote U(k) u W/m2K
	Bez okvira	Materijal okvira – grupa
		1	2	3
		Drvo, PVC ili kombinovano λ<0,35 W/mK	Toplotno izolovani aluminijumski i čelični profi li 0,35<λ<1,2 W/mK	Aluminijum, čelik i beton λ>1,2 W/mK
1. Izolirajuće staklo >6 do ≤8mm međuslojnog vazduha (dva sloja stakla)	3,4	3,1	3,4	3,7
2.Izolirajuće staklo >8 do ≤10mm međuslojnog vazduha (dva sloja stakla)	3,2	3,0	3,3	3,5
3. Izolirajuće staklo >10 do≤16mm međuslojnog vazduha (dva sloja stakla)	3,0	2,9	3,1	3,4
4. Dvostruko izolirajuće staklo 2 x ≥6 do ≤ 8 mm međuslojnog vazduha (tri sloja stakla)	2,4	2,2	2,7	3,0
5. Dvostruko izolirajuće staklo 2 x >10 do <18mm međuslojnog vazduha (tri sloja stakla)	2,2	2,1	2,5	2,8
6. Dvostruko izolirajuće staklo 2 x 10 do ≤18 mm međuslojnog vazduha (tri sloja stakla)	2,1	2,0	2,4	2,7
7. Jednostruko sa spojenim krilima (knlo na krilo) (dva sloja stakla)	-	2,7	3,0	3,3
8. Jednostruko sa spojenim krilima (knlo na krilo) (tri sloja stakla)	-	1,9	2,5	2,8
9. Jednostruko sa spojenim krilima (sa dva izolirujuća stakla) (četiri sloja stakla)	-	1,6	2,0	2,3
10. Dvostruko sa razmaknutim krilima	-	2,4	-	-
11. Zid iz šupljikavih staklenih elemenata	-	-	-	3,5
12. Kutija za roletne (unutrašnja)	-	-	-	0,8
13. Spoljašnja vrata drvena i plastična	-	-	-	3,5
14. Metalna vrata sa toplotnom izolacijom	-	-	-	4,0
15. Unutrašnja vrata	-	-	-	2,0
Napomena: Ako je zastakljenje vrata veće od 50% površine vrata, važe vrednosti U(k) za prozor.

Izvor: Al i PVC

Polikarbonatne ploče (paneli) -Lexan

Termoizolaciona ploča, UV zaštićena sa velikom svetlosnom propustljivošću i otpornošću na udare. Savršen je pokrivač i materijal za zastakljivanje sa širokim spektrom primene. Dostupan u više boja.
Osnovne karaktristike:

• dobra mehanička otpornost
• otpornost na UV zračenje
• samogasivost
• mala masa
• visoka svetlosna propustljivost
• termička izolacija
• elastičnost
  
  Polikarbonatne ploče (paneli) propuštaju svetlost od 0 do 83%. Ovo  zavisi od debljine i boje panela odnosno ploče.
  Polikarbonati (ploče, paneli) zadržavaju sva svojstva stabilnim na temperaturama od –40 do +115 °C, a kratkotrajno čak do 130 °C.
  Polikarbonatne ploče otporne su na temperaturu i nisu samozapaljive. Temperatura gorenja polikarbonatnih ploča je iznad 450 °C (B1 kvaliteta DIN 4102), a ni nakon te temperature ne stvaraju veće količine dima ili otrovnih plinova.
  Polikarbonati su otporni na udarce. Ovo svojstvo zavisi  debljinom ploče- panela,  uglavnom je otpornost polikarbonata na udarce 200 puta veća od one stakla. Posebno napominjemo da je većina polikarbonatnih panela-ploča (od debljine 10 mm nadalje) otporna na udar do 20mm veličine i brzine pada do 21 m/s.
  UV zaštitni sloj estrudiran je kod polikarbonatnih ploča u gornjem sloju ploča-panela. Propuštanje UV zraka spriječeno je 100 % sve do 380 Nm
  
  
  
  

KALJENO STAKLO

Kaljeno staklo je staklo koje je bilo podvrgnuto posebnom toplotnom procesu oplemenjivanja, kaljeno staklo se proizvodi tako da se staklo zagrijava do cca 600°C - 650°C i naglo se hladi ravnomjernim udarom vazduha na površinu stakla. Udar vazduha treba biti kontinuiran i ravnomeran na obe strane stakla dok se staklo ne ohladi na 200°C - 320°C, takav proces se zove kaljenje. Kaljeno staklo je otpornije na udarce 4 do 5 puta u odnosu na obično staklo. Minimalno dozvoljeni površinski pritisak, koje mora izdržati kaljeno staklo je 120N/mm2, a tipičan pritisak loma je oko 165N/mm2. Za usporedbu, obično staklo puca na 40N/mm2. Uz ove karakteristike kaljeno staklo ima i povećanu otpornost na promene temperature i to ΔT=150°K .Kaljeno staklo se lomi u sitne komadiće
Staklo koje je kaljeno više se nemože naknadno obrađivati, bušiti. Zato je potrebno pre kaljena napraviti svu obradu koja je potrebna i nakon toga kaliti staklo. Kaljeno staklo se može spajati u laminirano staklo. Kaljena stakla imaju vrlo široku upotrebu kako za enterijer tako i za eksterijer. Npr. staklene tuš kabine su izrađene od kaljenog stakla, a za spoljnu upotrebu se koriste npr. uvek u krovnim prozorima. Također se koristi za izradu unutrašnjih staklenih vrata bez okvira.

Karakteristike i tehnički podaci
Pod pojmom kaljenog sigurnosnog stakla podrazumijevamo termički obrađeno 'obično' staklo čiju prenapregnutost postižemo tako da prvo termički ugrejemo staklo do određene temperature i zatim ga naglo ohladimo. Zbog specifične toplotne provodljivosti spoljna se čestice stakla pri naglom hlađenju brzo skvrče i stvrdnu i pri tome onemoguće isto u srednjem delu. Posledica toga jest povećana gustoća molekula na površini, a rjeđa u sredini stakla . Na taj način dolazi u kaljenom staklu do značajne preraspodjele napetosti; . Ta napetost mora biti u ravnoteži, što je ujedno i uslov za stabilnost koja nam garatuje sigurnosne karakteristike kaljenog stakla, što možemo videti pri gledanju sledećih vriednosti:

povećana otpornost na udarce (udarni pokus po DIN 52337)

povećana čvrstoća na savijanje: izmerena vriednost > 120 N/mm2 (računska vrijednost 50 N/mm2), dok kod običnog stakla ta vrijednost iznosi 30-40 N/mm2.

povećana otpornost na toplotne promene: T=150 K, pri običnom staklu 50 K. Tablica 1. Mehaničke karakteristike stakla
U praksi možemo kaljenjem tretirati sva 'float' i ornament stakla koja mogu biti:

transparentna (bezbojna) ili bojena u masi

prozirna ili neprozirna (npr. ornamentirana stakla)

s nanosom na spoljnoj plci stakla (npr. emajlirano staklo)

površinski obrađena (npr. peskirana stakla) Odstupanja ravnosti stakla zavise o debljini stakla koje kalimo, o njegovim dimenzijama i meri stranica i vidljiva su u obliku iskrivljenja koja delimo u dvij veličine: ukupna i lokalna iskrivljenost. pa, za kvalitet kaljenog sigurnosnog stakla najvažnije su dvie karakteristike: struktura loma stakla i čvrstoća na savijanje. Struktura loma promatra se u skladu s DIN 52349 i DIN 1249 T12, dok se čvrstoća na savijanje posmatra u skladu sa zahtevima iz DIN 52303 T1 i DIN 1249 T12, što donosimo u tablicama 4 i 5.
Tablica 4. Strukture loma stakla kod kaljenog stakla
U optičkom smislu može doći do blage valovitosti kaljenog stakla zato što se u peći pri kaljenju staklo pomiče uz pomoć vrućih keramičkih valjaka. Ovu pojavu ne možemo izbjeći, i u praksi se ona vidi kao blago izobličenje slike. pa, sigurnosne karakteristike kaljenog stakla kao i njegove toplotnee karakteristike (kaljeno staklo dobro podnosi temperaturne razlike između dve tačke i do 140°C) u velikoj meri nadmašuju njegove nedostatke. Pri tome svako kaljeno staklo mora imati na sebi vidljivo otisnutu oznaku proizvođača i oznaku iz koje je vidljivo da se radi o kaljenom staklu.
Obrada Zbog specifičnosti rasporeda napetosti kaljenog stakla ono se ne može nakon procesa kaljenja dalje obrađivati, rezati, brusiti, bušiti rupe, skraćivati i sl. Svaki takav pokušaj prouzročio bi lom stakla u tisuće malih komadića. Stoga sve predviđene i potrebne obrade treba učiniti prije termičke obrade stakla. Svako staklo mora prije kaljenja imati obrađene rubove. Najniži stupanj obrade koji zadovoljava ovaj uvjet jest gruba obrada rubova stakla. Pod tim podrazumijevamo samo skidanje oštrine ruba stakla, dok pod finim brušenjem podrazumijevamo strojno brušenje stakla u njegovom cijelom presjeku, pri čemu ne smiju ostati nebrušeni segmenti niti ikakva fizička oštećenja. Također, postoje stroga pravila i tablice minimalne udaljenosti od ruba stakla za sve rupe i izreze koji su nam neophodni prilikom montaže kaljenih elemenata. Primjena S obzirom da su kaljenjem svojstva stakla u mehaničkom i termičkom smislu vidno poboljšana, u suvremenoj gradnji kaljeno staklo ima svoje sve važnije mjesto. Nabrojimo neke od mogućih primjena :

u opremanju stambenih i poslovnih objekata

u izvedbi ulaznih prostora, ulaznih vrata od kaljenog stakla, automatskih posmičnih vrata, pregradnih i pomičnih stijena i sl.

u opremanju sportskih objekata

u sudjelovanju pri izvedbi aluminijskih staklenih fasada pri čemu staklo u izo izvedbi u kombinaciji s kaljenim elementima daje i bolju toplotnu izolaciju i primerenu sigurnost pri izradi parapeta

pri opremanju enterijera, ograde od stakla

u izradi staklenog namještaja .

Mogućnosti stakla u suvremenoj arhitekturi danas su gotovo neograničene zahvaljujući velikom tehnološkom napretku u proizvodnji i obradi stakla posljednjih 30-ak godina, posebnou pogledu sigurnosti
Kaljeno se staklo uveliko upotrebljava za ostakljenje prozora, za staklena vrata, balkona i parapeta (kada kaljena stakla lepimo u lamistal izvedbu), za vetrobrane i sl. kao i za izradu  izolacijskih stakala u varijantama kada je toplotna zaštita podjednako bitna kao i sigurnosna komponenta ostakljenja. U praksi se kale stakla od 4 do 19 mm, a maksimalna veličina ploce iznosi o maksimalnom kapacitetu masine za kaljenje (uobičajene vrijednosti su 245x500 cm).
Treba uvijek imati na umu da se zbog specifičnosti rasporeda napetosti kaljenog stakla ono ne može nakon procesa kaljenja dalje obrađivati, rezati, brusiti, bušiti rupe, skraćivati i sl. Svaki takav pokušaj prouzročio bi lom stakla u hiljade malih komadića. Stoga sve predviđene i potrebne obrade treba učiniti pre termičke obrade stakla. Svako staklo mora pre kaljenja imati obrađene rubove. Najniži stupanj obrade koji zadovoljava ovaj uslov jest gruba obrada rubova stakla.
Pod tim podrazumijevamo samo skidanje oštrine ruba stakla, dok pod finim brušenjem podrazumijevamo masinsko brušenje stakla u njegovom celom preseku pri čemu ne smeju ostati nebrušeni segmenti niti ikakva fizička oštećenja. Također, postoje stroga pravila i tablice minimalne udaljenosti od ruba stakla za sve rupe i izreze koji su nam neophodni prilikom montaže kaljenih elemenata. U nekim slučajevima bolje je upotrebiti kaljeno, u drugim laminirano. Kaljeno se staklo može izraditi i u zakrivljenoj formi, pre svega za enterijere i tamo gde to propisi zahtevaju. Zakrivljeno kaljeno staklo upotrebljava se za izradu pregrada za tuširanje , u industriji namještaja i sl., a može se upotrijebiti i za izradu zakrivljenih delova izloga i drugih stiena u građevini. Proizvodnja kaljenog i delomično kaljenog stakla vrlo je slična. Delomično kaljeno staklo relativno je novi pojam u praksi. Radi se o staklu koje se također zagrijava do granice plastičnosti, nakon čega ga hladimo vazduhom,  nešto duze nego pri procesu hlađenja kaljenog stakla. Dobiveno staklo je po svojim mehaničkim i termičkim svojstvima na granici između sirovog i kaljenog stakla, što znači da se u trenutku loma stvori mreža većih komada sa zaobljenim rubovima pri čemu je mogućnost fizičke povrede bitno smanjena. Karakteristike takvog stakla su povećana otpornost na savijanje i povećana postojanost na temperaturna opterećenja. Ovo se staklo može upotrijebiti za zastakljene prolaza, stepenicna ostakljenja, parapetna ostakljenja, ograde i sl.